Transformatory, to urządzenia które wykorzystywane są najczęściej w energetyce do obniżania lub podwyższania napięcia w sieciach energetycznych. Wyróżnia się transformatory suche oraz olejowe. Urządzenia te należy dopasować do warunków, w których będą pracować, właściwości regulacyjnych, przewidywanych obciążeń i wielu innych czynników. Co jeszcze warto wiedzieć o transformatorach?
Rodzaje transformatorów energetycznych
Jeśli chodzi o główne typy transformatorów energetycznych, to w Polsce wyróżnia się następujące:
- autotransformator – (transformator z dzielonym rdzeniem, bez separacji galwanicznej uzwojeń);
- rozdzielczy – dopasowuje napięcie sieci rozdzielczej SN do napięcia odbiorników końcowych;sieciowy – sprzęga sieci przesyłowe o różnych napięciach;
- blokowy – jego zadaniem jest podwyższenie napięcia wytwarzanego przez Podstawowymi danymi transformatorów są: częstotliwość, moc pozorna, napięcie zwarcia, napięcie pierwotne i wtórne, grupa połączeń, masa i straty.
Zastosowanie transformatorów SN/nN
Zadaniem tych transformatorów jest przetworzenie napięcia średniego na niskie przy tej samej częstotliwości z możliwie małymi stratami. Moc transformatorów podaje się w kilowoltoamperach [kVA] i jest to moc pozorna. Niezwykle ważna jest ekonomiczna eksploatacja tych urządzeń oraz prawidłowy dobór względem obciążenia i temperatury otoczenia. Należy mieć świadomość, że źle dobrane transformatory (niedociążone lub przeciążone) mogą generować tak duże koszty eksploatacji, że opłacalna będzie ich wymiana. Istnieją w uproszczeniu dwa rodzaj strat mocy transformatorów. Pierwsze, to jałowe straty mocy (są takie same bez względu na obciążenie przy stałym napięciu zasilania). Drugi rodzaj strat stanowią straty obciążeniowe –proporcjonalne do kwadratu wartości obciążenia transformatorów.
Transformatory SN/nN, podobnie jak inne typy transformatorów wymagają systematycznych przeglądów. Od tego zależy ich niezawodna i ekonomiczna praca. Dzięki przeglądom można wykryć elementy, które wymagają wymiany, uzupełnienia (np. olej), bądź oczyszczenia z zanieczyszczeń zanim dojdzie do zakłócenia działania transformatora lub do jego awarii. Rodzaj czynności wykonywanych w ramach takich prac zależy od tego, czy jest to transformator suchy czy olejowy. Jak czytamy na stronie firmy Wasztan w ramach przeglądu transformatora suchego dokonuje się miedzy innymi pomiary:
- rezystancji izolacji;
- temperatury uzwojeń i rdzenia;
- rezystancji uzwojeń;
- czujników temperaturowych;
- prądów magnesowania (jeżeli potrzeba).
To tylko wybrane zadania. W zależności od zlecenia mogą być konieczne inne działania.
Regularne przeglądy są niezbędne do utrzymania sprawności transformatorów.
