Generacja Z, czyli osoby urodzone między 1995 a 2012 rokiem, wkracza na rynek pracy z nowymi oczekiwaniami i ambicjami. Czy wybiorą tradycyjne ścieżki zawodowe, czy zdecydują się na nowoczesne profesje, które były niedostępne dla ich rodziców? Wyniki kilku badań rzucają światło na plany i faktyczne wybory zawodowe tej generacji.
Preferencje zawodowe młodych Zetek
Badanie przeprowadzone w listopadzie 2024 roku przez Liceum Waldorfskie w Bielsku-Białej pokazuje, że młodzież w wieku 15–19 lat interesuje się zarówno tradycyjnymi, jak i nowoczesnymi zawodami. Najczęściej wymieniane profesje to lekarz (31,58%), psychoterapeuta (23,68%), aktor (23,68%) oraz prawnik (21,05%). Wśród innych popularnych wyborów znalazły się zawody takie jak muzyk, fizjoterapeuta, dziennikarz, sportowiec, grafik komputerowy i przedsiębiorca. Widać więc, że część młodych ludzi nadal preferuje tradycyjne ścieżki kariery, ale wielu z nich marzy o pracy w nowoczesnych i kreatywnych zawodach.
Praca zawodowa starszych przedstawicieli Zetek
Pokolenie Z, które już pracuje, wybiera często elastyczne formy zatrudnienia. Badanie „Portret Freelancera 2024” platformy Freelancehunt przeprowadzone wśród freelancerów w wieku 24–29 lat wykazuje, że popularne są zawody związane z technologią i kreatywnością. Najwięcej respondentów pracuje jako projektanci (41,8%), programiści (19,5%) oraz copywriterzy (11,2%). Freelancerzy cenią sobie niezależność i możliwość wyboru projektów zgodnych z ich zainteresowaniami. Ponadto, aż 50,87% badanych posiada wąskie specjalizacje, co zwiększa ich konkurencyjność na rynku pracy.
Oleg Topchiy, założyciel Freelancehunt, zauważa: „Freelancing cieszy się ogromną popularnością wśród Zetek, ponieważ daje im możliwość połączenia celów prywatnych i rozwojowych z pracą. Młodzi chcą podróżować, cieszyć się życiem i zachować równowagę między pracą a przyjemnością.”
Elastyczność kontra wynagrodzenie
Raport „Mind the Gap – How Gen Z is Disrupting the Workplace in 2024” firmy Jabra potwierdza, że elastyczność pracy to jeden z kluczowych priorytetów pokolenia Z. Badanie przeprowadzone na próbie 4473 osób w 14 krajach wykazało, że 35% młodych ludzi wskazuje elastyczność jako najważniejsze kryterium wyboru pracy. Wynagrodzenie jest priorytetem tylko dla 4% respondentów. W Polsce sytuacja wygląda nieco inaczej: 23% młodych ludzi uważa wynagrodzenie za kluczowy czynnik, a 22% ceni elastyczność. Widać więc, że priorytety różnią się w zależności od lokalnych uwarunkowań, co stanowi wyzwanie dla pracodawców w budowaniu strategii zatrudnienia.
Paradoksy pokolenia Z: satysfakcja i wypalenie zawodowe
Raport Jabra ujawnia również paradoksalne zjawisko: mimo wysokiego poziomu zadowolenia z pracy, młodzi ludzie często doświadczają wypalenia zawodowego. Ponad 70% respondentów z pokolenia Z deklaruje satysfakcję z pracy, ale 52% z nich czuje się wypalonych. W Polsce 44% młodych ludzi doświadcza wypalenia, choć tylko 35% myśli o zmianie pracy w najbliższym czasie. Wyniki sugerują, że młodzi pracownicy są otwarci na zmiany i poszukują nowych możliwości rozwoju, nawet jeśli są zadowoleni ze swojej obecnej pracy. Pracodawcy muszą zrozumieć te złożone potrzeby, aby skutecznie wspierać młodych pracowników w dążeniu do równowagi między życiem zawodowym a prywatnym.
Przyszłość zawodowa Zetek: tradycja czy nowoczesność?
Pierwsze prawdziwie cyfrowe pokolenie ma znacznie większe możliwości niż ich rodzice. Rynek pracy oferuje im nowe zawody związane z technologią, marketingiem, AI czy mediami społecznościowymi. Część młodych ludzi nadal jednak wybiera tradycyjne ścieżki kariery, takie jak medycyna czy prawo.
Niezależnie od dynamicznego rozwoju technologii i rewolucji AI, zawody takie jak lekarz, psychoterapeuta czy prawnik będą wciąż potrzebne. Część przedstawicieli pokolenia Z z pewnością odnajdzie się w tych profesjach, niezależnie od globalnych zmian na rynku pracy. Inni zdecydują się na nowe, elastyczne formy zatrudnienia, które lepiej odpowiadają ich stylowi życia i wartościom.
Podsumowanie
Pokolenie Z stoi na rozdrożu między tradycją a nowoczesnością. Ich wybory zawodowe są zróżnicowane i zależą od wielu czynników, takich jak elastyczność pracy, wynagrodzenie czy możliwość rozwoju. Współczesny rynek pracy musi dostosować się do ich potrzeb, oferując elastyczne warunki i dbając o równowagę między życiem zawodowym a prywatnym. Czy Zetki pójdą w ślady rodziców, czy zdecydują się na nowoczesne zawody? Czas pokaże, ale jedno jest pewne: będą miały ogromny wpływ na przyszłość rynku pracy.
Rośnie liczba pracowników w biurach: większość pracuje 2-3 dni w tygodniu