65% kobiet doświadcza stresu w pracy, a aż 45% może chorować na zaburzenia lękowe. Dotyczy to zwłaszcza sektora IT, który boryka się ze zwiększoną fluktuacją. Współczesne wyzwania postpandemiczne i geopolityczne również nie pozostają bez wpływu na funkcjonowanie zawodowe i stan psychiczny. Firmy na to reagują starając się pomóc poprzez well-being, który m.in. był przedmiotem debaty „Zdrowie psychiczne i well being w IT” podczas Dnia Kariery Kobiety w IT 2022. Dzień Kariery Kobiety w IT realizowany jest przez szkołę programowania i kompetencji cyfrowych Future Collars.
– Pandemia wpłynęła oczywiście na styl pracy, zmieniając go na pracę zdalną i na spotkania online. Ludzie zaczęli na większą skalę znajdować zatrudnienie niekoniecznie w swoim miejscu zamieszkania, nawet kilka tysięcy kilometrów dalej. Druga kwestia to wojna w Ukrainie, która podwyższyła znacznie poziom lęku i strachu. Duży wpływ na obniżone samopoczucie miały także fake newsy – komentuje Marcin Ledworowski, ekspert z doświadczeniem jako CEO i CFO w licznych instytucjach, m.in. w Banku Pocztowym, współzałożyciel HomoDigital.pl.
REAKCJA RYNKU PRACY
– Bazując na doświadczeniu i danych z różnych branż i firm zaobserwować można na rynku pracy dwa główne zjawiska. Pierwszym z nich jest „great resignation” – odpływ pracowników, którzy w pandemii zrozumieli, że mogą skutecznie pracować zdalnie, a zatem odchodzą, czasem nawet nie uprzedzając swoich pracodawców. Drugie zjawisko to osoby w kryzysach, które nie doświadczają właściwej reakcji ze strony pracodawców – rozszerzyła perspektywę mec. Agnieszka Fedor, Partnerka, Kancelaria prawna SKS Sołtysiński Kawecki & Szlęzak
JAK ZARZĄDZAĆ LĘKIEM
Jak zarządzić lękiem, który jest wszechobecny zarówno w mediach, jak i w prywatnych rozmowach pracowników?
– Wraz z początkiem wojny w Ukrainie w naszej firmie rozpoczęły się spotkania dotyczące samopoczucia psychicznego. To ewenement, nawet w czasie pandemii nie mieliśmy takich wydarzeń. Okazało się, że stały się niezwykle popularne. W ramach piątkowych spotkań można było porozmawiać o zdrowiu psychicznym, umówić się z psychologiem. Pracownicy, również młodzi, dzielili się swoimi lękami. Było to dla mnie zaskakujące. Pamiętam czasy, kiedy w firmach samo poruszenie tematu zdrowia psychicznego było trudne i odbywało się tylko w czasie prywatnym – dodaje Marcin Ledworowski
Czy prawo nadąża za realiami zmieniającego się świata, aby pomóc ze strony pracodawcy i pracownika w budowaniu zdrowia psychicznego?
– Czy prawo nadąża za życiem? Nie. Zawsze nie nadąża. Natomiast temat zdrowia psychicznego jest widziany i w tej chwili na poziomie Unii Europejskiej zaczyna się głośno o tym mówić. W 2023 roku ma powstać zarys legislacji, który ma być początkiem kompleksowego programu wsparcia dla osób w zakresie różnorakich problemów psychicznych i well-being – mówi mec. Agnieszka Fedor
– Na poziomie krajowym – nie ma jeszcze tych regulacji. Z Kodeksu Pracy, z rozporządzeń, które obecnie mamy, można wyciągnąć pewne zasady czy postulaty dla pracodawcy, żeby zatroszczył się o swoich pracowników, natomiast nie są to twarde przepisy. Dyrektywa work-life balance, która zostanie wdrożona w przyszłym roku, nie dotyczy omawianych tu problemów, a ma na celu bardziej zdecydowane włączanie ojców w opiekę nad dziećmi i innymi potrzebującymi osobami – dodaje mec. Agnieszka Fedor
W jaki sposób pracownik wykorzystuje możliwości, które mają wzmacniać jego zdrowie psychiczne?
– Pandemia bardzo negatywnie wpłynęła na wykorzystywanie urlopów wypoczynkowych, ponieważ pracownicy nie chcieli brać urlopów, jeśli nie mogli wyjeżdżać za granicę, tak jak byli przyzwyczajeni. Marzy mi się zmiana w prawie, która nakazuje pracownikowi i pracodawcy wykorzystanie urlopu w konkretnym roku i żeby ten urlop nie przechodził na kolejne lata. W mojej firmie praktykujemy zamykanie biur między świętami a nowym rokiem i moim zdaniem to rozwiązanie, które się bardzo dobrze sprawdza – Beata Wróblewska-Mazurkiewicz, HR Director Poland & Baltic States (Oracle Polska Sp. z o.o.)
WZMACNIANIE ODPORNOŚCI PSYCHICZNEJ PRZEZ ZDROWE POMAGANIE
– Każdy z nas musi budować we własnym zakresie swoją odporność na stres i jednym z bardzo dobrych narzędzi jest pomaganie – podkreśliła Katarzyna Kujac, management consultant w Accenture – Daje ono poczucie sprawczości. Również dzielenie się wiedzą pomaga w zmniejszeniu poziomu stresu. Ważną kwestią w mojej organizacji było otwarte mówienie o zdrowiu psychicznym i zwiększenie liczby godzin wsparcia psychologicznego, z którego mogliśmy i możemy skorzystać. Zwłaszcza rola liderów była tu istotna, bo to do nich udawali się w pierwszej kolejności pracownicy w kryzysie. Ciężko mówić o targetach, jeśli wiemy, że kilka godzin jazdy samochodem od nas spadają bomby, a nasi koledzy z zespołów są rekrutowani do armii jeżdżą na granicę, aby przewozić ludzi – dodaje Katarzyna Kujac
Wybuch wojny w Ukrainie stał się również pozytywnym powodem dla firm, które mogły w obliczu tej sytuacji postawić przed pracownikami wyzwanie „czynienia dobra”.
– W Accenture przeznaczyliśmy cześć czasu pracy na wolontariat. Wielu z naszych pracowników z tego skorzystało. Pojawiły się też różne pomysły na dzielenie się wiedzą, tak, aby osobom, które przyjechały do Polski, łatwiej było rozpocząć tu życie, znaleźć pracę – podkreśliła Katarzyna Kujac