Umowa dożywocia jest korzystnym rozwiązaniem dla osób, które chcą zabezpieczyć swoją przyszłość, zapewniając sobie wsparcie i opiekę. Należy pamiętać, że umowa ta musi być zawarta w formie aktu notarialnego, co daje gwarancję jej zgodności z przepisami prawa. Przed podjęciem decyzji warto skonsultować się z doświadczonym notariuszem, który dokładnie wyjaśni wszystkie aspekty i pomoże w sporządzeniu dokumentu.
- Czym jest umowa dożywocia?
Umowa dożywocia to szczególny rodzaj umowy cywilnoprawnej, uregulowanej w Kodeksie cywilnym. Na mocy tej umowy właściciel nieruchomości przenosi jej własność na inną osobę (nabywcę) w zamian za dożywotnie utrzymanie. Nabywca nieruchomości zobowiązuje się do zapewnienia dożywotnikowi opieki i wsparcia, w tym:
- zapewnienia mieszkania,
- wyżywienia,
- pomocy w codziennym funkcjonowaniu,
- pokrycia kosztów leczenia,
- organizacji pogrzebu zgodnie z miejscowymi zwyczajami.
- Kiedy warto zawrzeć umowę dożywocia?
Umowa dożywocia jest szczególnie korzystna w sytuacjach, gdy:
- Osoba starsza lub samotna chce mieć zapewnioną opiekę i wsparcie w zamian za przeniesienie własności nieruchomości.
- Istnieje zaufanie między stronami umowy – zazwyczaj dotyczy to relacji rodzinnych.
- Właściciel nieruchomości nie posiada spadkobierców lub chce uporządkować kwestie majątkowe za życia.
Warto pamiętać, że umowa dożywocia różni się od darowizny. W przypadku darowizny obdarowany nie jest zobowiązany do świadczeń na rzecz darczyńcy, natomiast w umowie dożywocia obowiązki te są jasno określone.
- Jakie są obowiązki stron umowy dożywocia?
- Obowiązki nabywcy nieruchomości – nabywca ma obowiązek zapewnić dożywotnikowi utrzymanie, które może obejmować:
- dostarczenie mieszkania (np. wydzielenie pokoju lub oddzielnego lokalu),
- codzienne wyżywienie,
- pomoc w chorobie i leczeniu,
- pokrycie innych podstawowych potrzeb życiowych.
- Prawa dożywotnika – dożywotnik zyskuje prawo do zamieszkiwania nieruchomości oraz korzystania z ustalonych świadczeń do końca życia.
- Umowa dożywocia a akt notarialny
Umowa dożywocia, ze względu na przeniesienie własności nieruchomości, musi być zawarta w formie aktu notarialnego. Notariusz pełni kluczową rolę w całym procesie, ponieważ:
- Weryfikuje tożsamość stron oraz ich zdolność do czynności prawnych.
- Sporządza treść umowy zgodnie z wolą stron i przepisami prawa.
- Przenosi własność nieruchomości na nabywcę i zabezpiecza prawa dożywotnika.
Dzięki udziałowi notariusza obie strony mają pewność, że umowa została zawarta prawidłowo i zgodnie z prawem.
- Koszty związane z umową dożywocia
Przy sporządzaniu umowy dożywocia u notariusza należy liczyć się z kilkoma opłatami:
- Taksa notarialna – uzależniona od wartości nieruchomości. Maksymalne stawki są regulowane przez rozporządzenie Ministra Sprawiedliwości.
- Opłaty sądowe – za wpis nabywcy do księgi wieczystej.
- Podatek od czynności cywilnoprawnych (PCC) – wynosi 2% wartości rynkowej nieruchomości.
Notariusz przed sporządzeniem umowy dokładnie określi wszystkie koszty i poinformuje strony o ich wysokości.
- Korzyści i ryzyka związane z umową dożywocia
- Korzyści dla właściciela (dożywotnika):
- Zapewnienie dożywotniej opieki i wsparcia.
- Pewność przeniesienia nieruchomości na zaufaną osobę.
- Możliwość uporządkowania spraw majątkowych za życia.
- Korzyści dla nabywcy:
- Przejęcie własności nieruchomości w zamian za świadczenia na rzecz dożywotnika.
- Ustalenie jasnych warunków umowy i zabezpieczenie ich aktem notarialnym.
- Ryzyka dla stron:
- Niedotrzymanie obowiązków przez nabywcę (w takim przypadku dożywotnik może dochodzić swoich praw na drodze sądowej).
- Potencjalne konflikty na tle interpretacji umowy.
