Prawo europejskie nakazuje, aby wszystkie kraje członkowskie wprowadziły przepisy chroniące osoby zgłaszające naruszenia prawa. Uregulowanie ochrony sygnalisty praktycznie wcześniej nie miało miejsca, a osoby które zwróciły uwagę na istniejące nieprawidłowości mogły spodziewać się różnych działań odwetowych. Oto trzy najważniejsze rzeczy, które musisz wiedzieć w związku z tym obowiązkiem.
Kto powinien wdrożyć wymagania ochrony dla sygnalisty?
Taki obowiązek mają podmioty prawne, na rzecz których pracę wykonuje co najmniej 50 osób. Wyjątkiem są podmioty działające w oparciu o przepisy dotyczące usług finansowych, przeciwdziałaniu praniu brudnych pieniędzy i finansowaniu terroryzmu oraz bezpieczeństwa transportu i ochrony środowiska. W takiej sytuacji limit pracowniczy nie obowiązuje. Obowiązek wdrożenia rozwiązań dla sygnalisty mają również urzędy lub jednostki administracyjne gminy liczącej więcej niż 10 tys. mieszkańców. Należy tutaj doprecyzować, że do podmiotów prawnych należy zaliczyć podmioty prywatne i podmioty publiczne.
Jakie wymagania dotyczące ochrony sygnalisty należy wdrożyć?
Każdy ze zobowiązanych podmiotów prawnych musi przede wszystkim wdrożyć wewnętrzną procedurę zgłaszania naruszeń prawa i podejmowania działań następczych. Taki dokument musi być opiniowany przez związki zawodowe lub przedstawicieli pracowników oraz powinien być zakomunikowany wszystkim pracownikom. Ważne jest również udostępnienie wewnętrznych kanałów zgłoszeniowych, które będą dostępne dla wszystkich osób posiadających wiedzę na temat naruszenia. Zgłoszenia mogą być ustne, w wersji papierowej lub wersji elektronicznej. Aby skutecznie chronić sygnalistę potrzebujemy jeszcze szkoleń dla osób, które będą zajmowały się obsługą zgłoszeń oraz dla pracowników. Warto na takich szkoleniach wspomnieć jakich działań względem sygnalisty nie należy stosować.
Jaki jest termin wdrożenia wymagań ochrony sygnalistów?
Kraje członkowskie miały termin na przygotowanie przepisów krajowych dotyczących ochrony sygnalistów do 17.12.2021 r. Termin na wdrożenie minął, a polski ustawodawca opublikował jak do tej pory trzeci projekt ustawy. Nie wiemy kiedy ustawa zostanie ostatecznie uchwalona.
Zaproponowany w projekcie vacatio legis to 2 miesiące, o czym przeczytać można na stronie https://sygnalista24.info/oferta-wdrozenia-dyrektywy-o-sygnalistach/sygnalista-w-zakladzie-pracy/. Na wdrożenie procedury zgłoszeń wewnętrznych dodatkowe 2 miesiące od dnia wejścia w życie ustawy będą miały podmioty prywatne, na rzecz których wykonuje pracę ponad 250 osób oraz podmioty prawne działające w oparciu o prawo finansowe, bezpieczeństwo transportu i ochronę środowiska, jak również podmioty publiczne.
