Jeśli chcesz używać drona, to warto wiedzieć, że od 2020 roku istnieje konieczność posiadania uprawnień do obsługi bezzałogowego statku powietrznego. W zależności od sposobu korzystania z tego urządzenia Urząd Lotnictwa Cywilnego nakłada obowiązek rejestracji właściciela drona lub posiadania certyfikatu (licencji) na latanie dronem w kategorii otwartej, szczególnej lub certyfikowanej. Zobacz, jak zdobyć licencję, by latać legalnie bezzałogowymi statkami powietrznymi i ile kosztują stosowne uprawnienia.
Urząd Lotnictwa Cywilnego — co warto wiedzieć?
Sprawy dotyczące używania urządzeń takich, jak bezzałogowe statki powietrzne obsługiwane są przez Urząd Lotnictwa. Szkolenia na operatora drona odbywają się w systemie online i w zależności od kategorii, na jaką pilot chciałby zdobyć zezwolenie, operatora czeka przejście kilku bloków tematycznych zakończone testem. Rejestracji i szkolenia można dokonać na stronie urzędu pod adresem: ulc.gov.pl.
Wyróżniamy 3 kategorie uprawnień dla obsługi bezzałogowych statków powietrznych:
- Kategoria otwarta;
- Kategoria szczególna.
- Kategoria certyfikowana.
Zanim przejdziemy do opisu każdej z nich, odpowiedzmy sobie jeszcze na kilka pytań.
Czy można latać dronem bez zezwoleń urzędu lotnictwa cywilnego?
Tak, istnieje możliwość latania dronem bez uprzedniej rejestracji, szkolenia, ani certyfikatu. Sytuacja taka jest możliwa w przypadku, kiedy:
- dron waży mniej niż 250 gramów lub może przekazać człowiekowi uderzenie z mocą mniejszą niż 80 dżuli;
- bezzałogowy statek powietrzny jest zabawką;
- wykonywanie lotów odbywa się zawsze w zasięgu wzroku.
Wszelkich informacji należy szukać na opakowaniu urządzenia. Latanie dronem bez szkoleń i certyfikatów możliwe jest wyłącznie w przypadku kategorii niskiego ryzyka oraz jej podkategorii: A1/A3. Trzeba mieć na uwadze, że we wielu przypadkach, istnieje jednak konieczność rejestracji właściciela urządzenia i umieszczenia jego numeru na dronie.
Kiedy jeszcze można latać bez szkolenia lotniczego?
Istnieje także możliwość latania dronem bez szkolenia lotniczego, jeśli bezzałogowy statek powietrzny waży więcej niż 250 gramów.
W sytuacji takiej lot musi odbywać się poza zabudowaniami oraz miejscem, gdzie mogą być ludzie. Obok operatora powinna znajdować się osoba, która będzie monitorowała otoczenie przed potencjalnym zagrożeniem.
Lot tego typu nie zwalnia operatora z rejestracji na stronie urzędu, musi on także umieścić swój numer na urządzeniu.
Operator drona — kto to jest?
W sieci spotkać można różne określenia dotyczące operatorów bezzałogowego statku powietrznego. W samym przepisach funkcjonuje określenie „pilot", chociaż tak faktycznie użytkownik drona nie ma z pilotem nic wspólnego.
Pilotem jest bowiem osoba, która rzeczywiście pilotuje daną maszynę (na przykład pilot samolotu). Jeśli korzystasz z urządzenia zdalnie, jesteś po prostu jego operatorem.
Jak zrobić licencję na latanie dronem?
Przejdźmy zatem do konkretów. Poniżej przedstawiamy informacje dotyczące możliwości wyrobienia uprawnień na drona oraz opisujemy poszczególne kategorie.
W polskich przepisach dla operatora drona przewidziane są 3 kategorie zezwoleń. O ile latanie bez certyfikatu możliwe jest jedynie w kategorii otwartej (jest to kategoria niskiego ryzyka), to pozostałe dwie nakładają dużo więcej obowiązków na pilota.
Kategoria otwarta (A1-A3) dla bezzałogowych statków powietrznych
Kategorię otwartą zaliczamy do kategorii niskiego ryzyka. Ma ona swoje podkategorie i obsługa drona w zakresie dwóch z nich możliwa jest bez przechodzenia płatnych szkoleń. Będą to:
- Kategoria A1;
- Bardziej wymagająca kategoria A2;
- Oraz kategoria A3.
Kategoria otwarta oznacza, że loty dronami mają miejsce w warunkach niskiego ryzyka dla zdrowia i mienia ludzkiego. Właściciel drona musi mieć urządzenie zawsze w zasięgu wzroku. Aby wyrobić takie uprawnienia, należy zarejestrować się na stronie urzędu lotnictwa i przejść stosowne szkolenie online, składające się z kilku bloków tematycznych.
Po przejściu szkolenia, w przypadku chęci wyrobienia uprawnień na kategorię A2, potrzebne będzie dodatkowe szkolenie praktyczne wykonane w trybie samokształcenia.
Szkolenie online na operatora bezzałogowych statków powietrznych w kategorii A1/A3
Każda osoba korzystająca z drona posiadającego kamerę, bądź o masie równej lub powyżej 250 gramów, zobowiązana jest do rejestracji na stronie urzędu lotnictwa cywilnego, jako operator. Pod tym samym adresem może także przejść szkolenie online, zakończone krótkim testem.
Dlaczego warto to zrobić pomimo braku takiego wymogu? Powodów jest kilka. Przede wszystkim, aby wiedzieć, gdzie można latać i jakie przepisy obowiązują poszczególne strefy.
Szkolenie do kategorii A2
Aby latać dronem w kategorii otwartej A2, należy nie tylko przejść szkolenie on line, ale także odbyć szkolenie praktyczne. Dopuszcza się pilotowanie dronów o masie poniżej 25 kilogramów.
Prawo lotnicze daje także możliwość skorzystania ze świadectwo UAVO, jeśli pilot takie wcześniej zrobił. W celu korzystania z uprawnień na podstawie świadectwa kwalifikacji UAVO należy dokonać jego konwersji. Prawo lotnicze przewiduje 5-letni okres ważności takiego dokumentu.
Ile kosztuje świadectwo kwalifikacji dron?
Zacznijmy od tego, że warunkiem zaliczenia kursu w powyżej kategorii jest uzyskanie wyniku minimum 75% poprawnych odpowiedzi. Egzamin teoretyczny nie jest trudny, natomiast w głównej mierze rozbudowany o zasady wykonywania lotów.
Koszt egzaminu wynosi mniej więcej 50 złotych, wszystkie wcześniejsze szkolenia są natomiast bezpłatne.
Kategoria szczególna
Aby latać dronem w warunkach szczególnych (kategoria szczególna), należy zastosować operacyjne środki ograniczające ryzyko. Kategoria ta bowiem przeznaczona jest dla lotów dronami o średnim ryzyku.
Aby przeprowadzić lot tego typu, należy mieć odpowiednie przeszkolenie i trzeba złożyć do urzędu oświadczenie z opisanym zakresem operacji lotu, jaką chcemy przeprowadzić. W toku czynności operator występuje także o certyfikat LUC.
Urząd udzielając zgody na taki lot, oceni potencjalne ryzyko operacji bezzałogowych. O upoważnienie takie starają się najczęściej osoby używające dronów w działalności gospodarczej.
Kategoria certyfikowana
Używanie drona do czynności wysokiego ryzyka, opisane jest w polskim prawie jako:
- przeprowadzanie lotów nad zgromadzeniami osób;
- jeśli obsługa drona wiąże się z przewozem osób;
- jeśli urządzenie przewozi materiały niebezpieczne, które potencjalnie mogą stanowić ryzyko dla osób i mienia. Przykładem użycia drona w ten sposób jest dostawa paczek.
Kategoria wysokiego ryzyka wymaga od operatora certyfikatu BSP.
Warto jeszcze wspomnieć, że pilot przed wykonaniem operacji lotniczej, powinien sprawdzić dostępność przestrzeni powietrznej w aplikacji DroneRadar, uwzględniając parametry lotu. Należy pamiętać, że niekiedy wymagana jest zgoda właściciela na przeprowadzenie operacji na jego przestrzeni.
