Jak zatrudnić uchodźcę z Ukrainy?

Legalna praca obywatela Ukrainy w Polsce

Pierwszym pytaniem, które należy sobie zadać jest – kto może legalnie pracować w Polsce, będąc obywatelem Ukrainy? Warto w tym miejscu wspomnieć, że przez obywatela rozumie się także małżonka ukraińskiego obywatela, który co prawdą obywatelstwa ukraińskiego nie posiada, ale przebywa w Polsce w związku z toczącą się w Ukrainie wojną.

Przede wszystkim, najistotniejszą kwestią jest legalny pobyt na terytorium naszego kraju. Uchodźca powinien mieć ważny tytuł pobytowy lub też przekroczyć granicę polsko-ukraińską legalnie po 24 lutego 2022 roku i zadeklarować zamiar pozostania na terytorium naszego kraju. Aktualne prawodawstwo przewiduje, że w przypadku osób przybyłych po 24 lutego, ich pobyt będzie uważany za legalny do 23 sierpnia 2023. W przypadku przedłużania się działań wojennych, spodziewać się można wydłużenia tego okresu. Dodatkowym warunkiem korzystania z ochrony czasowej jest nieopuszczanie terytorium Polski na czas dłuższy niż 1 miesiąc, chyba, że wyjazd jest związany z obowiązkami służbowymi, ustalonymi przez podmiot, który prowadzi działalność na terytorium RP.

Osobę taką zatrudnić można w oparciu o umowę o pracę lub umowę zlecenie.

Procedura legalnego zatrudnienia obywatela Ukrainy

Jeśli ukraiński uchodźca spełnia określone powyżej warunki, pracodawca, który chce go zatrudnić powinien złożyć odpowiednie powiadomienie o powierzeniu wykonywania pracy obywatelowi Ukrainy w powiatowym urzędzie pracy, który właściwy jest ze względu na siedzibę lub miejsce zamieszkania pracodawcy. Jest na to 14 dni od podjęcia pracy przez uchodźcę. Warto zapamiętać, że w przypadku tych osób, które przybyły do Polski po 25 lutego 2022 roku, ich pracę można zalegalizować tylko w oparciu o powiadomienie o jej podjęciu. Co więcej, pracownik, zgłoszony do powiatowego urzędu pracy ma prawo do swobodnej zmiany pracy przez okres 18 miesięcy od 24 lutego 2022.

Obowiązki pracodawcy

Obywateli Ukrainy przepisy chronią w taki sposób, aby zapewnić im korzystne i uczciwe warunki. Pracodawcy dotyczą wszystkie obowiązki, które związane są z zatrudnieniem. Musi on wypłacać wynagrodzenie nie niższe niż płaca minimalna - obecnie 3010 brutto (lub minimalna stawka godzinowa - obecnie 19,70 brutto). Warunki pracy mają być określone w umowie pisemnej, która przed podpisaniem powinna być przedłożona cudzoziemcowi w zrozumiałym dla niego tłumaczeniu. Ponadto, celem uzyskania przez cudzoziemca odpowiednich świadczeń, należy go w ciągu 7 dni od podjęcia pracy zgłosić do ubezpieczeń społecznych i zdrowotnych. Dzięki temu, obywatelowi Ukrainy przysługiwać będą świadczenia związane z chorobą, wypadkiem przy pracy, macierzyństwem.

Zgłoszenie obywatela Ukrainy do urzędu pracy

Niezwykle istotne jest zgłoszenie podjęcia pracy do powiatowego urzędu pracy. Zawrzeć należy w nim informacje o wykonywanej pracy, dane osobowe obywatela Ukrainy oraz informacje identyfikujące sam podmiot, który wykonywanie pracy powierza.

Jakiego rodzaju informacje należy posiadać aby dokonać zgłoszenia? Wśród danych osobowych obywatela Ukrainy znaleźć muszą się: imię, nazwisko, data urodzenia, płeć, obywatelstwo, rodzaj, numer i seria dokumentu, którym posługuje się dana osoba (na przykład paszportu) oraz numer PESEL, jeśli już go nadano. Jeśli chodzi o informacje związane z samą pracą. Znaczenie ma rodzaj umowy (zlecenie, o pracę), miejsce wykonywanej pracy oraz stawka wynagrodzenia za nią otrzymywana oraz wymiar czasu pracy. Należy podać też informacje o samym stanowisku. Każda zmiana w zakresie warunków takich jak stanowisko lub wymiar pracy będzie wiązała się z koniecznością złożenia nowego powiadomienia. Wyjątkiem jest sytuacja, kiedy za zwiększeniem ilości godzin pracy idzie proporcjonalna podwyżka wynagrodzenia. Warto mieć też na uwadze, że przepisy określające kwestie zgłoszenia nie działają wstecz, oznacza to, że nie ma konieczności zgłaszania obywateli Ukrainy zatrudnianych wcześniej, którzy zakończyli pracę u danego podmiotu, albo wciąż pracują. Jeśli chodzi o sam podmiot, który powierza wykonywanie pracy, w zgłoszeniu znaleźć się muszą jego nazwa albo imię i nazwisko, adres siedziby albo miejsca zamieszkania, a także dane takie jak numer telefonu służbowego lub służbowy adres e-mail, NIP, REGON albo PESEL, jeśli pracodawca jest osobą fizyczną, symbol PKD i opis działalności, a także – w przypadku tych podmiotów, które prowadzą agencję pracy tymczasowej, numer wpisu do odpowiedniego rejestru.

Zatrudnienie cudzoziemca wiąże się z dodatkowymi obowiązkami informacyjnymi dla pracodawcy, ale co do zasady, powinno przebiegać na tych samych warunkach co zatrudnienie obywatela Polski. Ma to na celu ochronę cudzoziemców przed proponowaniem im gorszej, mniej korzystnej umowy. W formalnościach związanych z podjęciem pracy przez cudzoziemca pomóc może na przykład biuro rachunkowe. Poszukując konkretnego podmiotu warto w wyszukiwarkę wpisać hasło takie jak "biuro rachunkowe Bielsko". Z pewnością znajdziemy pomoc w kwestiach podatkowych i formalnościach związanych z pracą dla obywateli Ukrainy.